“Cho dù có là một nhà kỹ sư tài ba như Henry Royce, thỉnh thoảng vẫn sẽ có những lúc ý tưởng quá bay bổng và cần một người thực tế hơn để xác định đâu là những thiết kế có thể ứng dụng thực tiễn. Trong những ngày đầu của Rolls-Royce, nhân vật đó chính là Ernest Hives. Tuy có xuất phát điểm khá khiêm tốn, bằng tình yêu và đam mê mãnh liệt với ô tô, kèm theo đó là khả năng lái xe tự học tuyệt vời, từ một chuyên gia lái thử xe trong sản xuất, ông đã trở thành thành viên của nhóm kiểm tra các động cơ lớn. Những quan sát và trải nghiệm thực tế trên đường chạy của ông là một trong những yếu tố quan trọng để công ty có thể từ đó tiếp tục cải tiến sản phẩm, chính vì vậy, ông nhanh chóng trở thành nhân vật chủ chốt trong quá trình tạo nên những chiếc xe ‘tốt nhất thế giới’ của thương hiệu.”
Andrew Ball, Giám đốc Quan hệ và Di sản doanh nghiệp của Rolls-Royce Motor Cars.
Ông Ernest Hives (21/4/1886 – 24/4/1965).
Ernest Walter Hives sinh ngày 21 tháng 4 năm 1886 tại Reading, Berkshire. Vào năm 1898, khi chỉ mới 12 tuổi, ông đã bắt đầu học nghề trong suốt ba năm tại một công ty kỹ thuật nhỏ trong khu vực với lĩnh vực tay trái là buôn bán xe hơi.
Sớm tiếp xúc với xe từ nhỏ, ông càng ngày càng bị quyến rũ bởi các động cơ và cỗ máy trong xe hơi. Tương tự như bậc tiền bối Henry Royce ở thế hệ trước, xuất thân khiêm tốn không cản trở được tham vọng của ông. Nhiều người cho rằng, ông như một bản sao khi trẻ của Royce khi nói về sự chịu khó, chăm chỉ, không ngại làm việc nhiều giờ và liên tục ứng dụng bộ óc thông minh của mình vào các sáng chế khác nhau. Vào ban đêm, ông thường xuyên lắng nghe và trò chuyện với những người anh em đồng nghiệp khác trong ca trực, dần dần xây cho mình một kho tàng kiến thức riêng về các động cơ xe.
Không chỉ là niềm đam mê sách vở, ông còn sớm tự học cách lái xe bằng cách chủ động nhận việc di chuyển các xe quanh gara. Chính ông chủ nơi ông làm việc cũng nhận thấy tiềm năng ở cậu bé này và khi ông mới 14 tuổi, ông đã được tin tưởng giao cho việc dạy các khách hàng cách lái xe. Công việc mới này mang đến cho ông một kỹ năng lái xe chuyên nghiệp và trực giác của một người “thấu hiểu” chiếc xe, khi kết hợp với những kiến thức kỹ thuật vốn có đã giúp ông rất nhiều trong con đường sự nghiệp những năm tháng tiếp theo.
Bước ngoặt cuộc đời diễn ra vào năm 1903, khi Hives được cử đến để hỗ trợ một người lái xe đang gặp sự cố với chiếc xe của mình. Lịch sử không ghi lại sự cố này diễn ra trong gara hay trên đường phố, nhưng có một điều chắc chắn, đó chính là tên của người lái xe cần hỗ trợ năm đó: The Hon. Charles Stewart Rolls. Rolls đã thật sự rất ấn tượng với khả năng của Hives và ngỏ lời mời Hives làm tài xế riêng của ông. Sự nghiệp của người đàn ông trẻ tiếp tục bước sang một chương khác khi không lâu sau đó, ông được chuyển sang vị trí kỹ thuật viên tại C S Rolls & Co, một đại lý ô tô do Rolls mới mở ở London vào đầu năm 1903.
Tuy nhiên, Hives vẫn yêu thích công việc lái xe hơn. Ông rời khỏi C S Rolls & Co để làm việc tại Owens và sau đó là Napier, nơi ông được cầm lái chính trong đường chạy thử nghiệm xe Scottish Reliability Trials năm 1907 và 1908. Năm 1908, ông cũng tham gia hội nghị đua xe tại Brooklands, nơi ông mặc trang phục màu vàng và trắng mà chính ông trong một bài báo sau này cũng đã tự miêu tả mình giống như ‘một quả trứng luộc’.
Cũng chính vào năm ấy, ông thực hiện một bước tiến có thể nói là nhảy vọt nhất trong sự nghiệp khi nhận việc tại Rolls-Royce, lúc bấy giờ là năm thứ 4 công ty đi vào hoạt động, với vị trí là một nhân viên thử nghiệm xe. Qua lời kể của ông, ban đầu, ông cũng không vui vẻ mấy khi nhận được lời mời làm việc này. Ông chia sẻ: “Khi tôi đến Derby vào năm 1908 và bước ra khỏi nhà ga, trời đã mưa rất to. Nhìn lên đường Midland, khung cảnh lúc ấy buồn tẻ đến mức tôi phải tung đồng xu để quyết định có nên đi tiếp đến công ty Rolls-Royce hay bắt chuyến tàu tiếp theo về nhà.” Đôi lúc, những quyết định quan trọng nhất trong cuộc đời lại được quyết định bằng những cách ngẫu nhiên như vậy.
Công ty Rolls-Royce lúc bấy giờ cũng chỉ mới mở ra vị trí người thử nghiệm sau khi tham gia đường chạy Scottish Reliability Trial năm 1907. Ngược lại với dự đoán của mọi người, một công ty non trẻ với chiếc xe 50 mã lực – được biết đến nhiều hơn với tên gọi Silver Ghost – lại hoàn thành xuất sắc đường chạy, đánh bại các đối thủ bao gồm cả chiếc Napier do Hives điều khiển. Ấn tượng hơn, bài kiểm tra 25.000 dặm đầy khắc nghiệt này còn là cuộc chạy đua sức bền mang tính cạnh tranh đầu tiên của chiếc Silver Ghost. Tuy vậy, không ngủ quên trên chiến thắng, Henry Royce xem sự thành công này như một minh chứng thuyết phục cho việc cần thiết phải tiếp tục thử nghiệm, và theo lời nói của ông đó chính là ‘tận dụng những gì tốt nhất của hiện tại và làm cho nó tốt hơn’.
Hives gia nhập bộ phận thử nghiệm mới mở của công ty và nhanh chóng chứng minh bản thân thông qua các công việc đòi hỏi tính kỹ thuật chính xác cao. Những hiểu biết về hiệu suất và phản ứng động cơ đã giúp ông đưa ra rất nhiều những đóng góp giá trị cho đội ngũ thiết kế của Royce, chẳng hạn: đảm bảo xe sẽ phát ra âm thanh cộng hưởng ở một tốc độ nhất định; đánh giá liệu khung xe có cảm giác quá cứng hoặc không đủ cứng khi vào góc cua; tìm ra ‘điểm đặc biệt’ ở các vòng quay mỗi phút của các động cơ. May mắn đã mỉm cười với Hives khi năm 1911, câu lạc bộ xe hơi Royal Automobile Club (RAC) thông báo tổ chức một đường đua thử nghiệm từ London đến Edinburgh và ông nghiễm nhiên được chọn làm người lái chiếc xe Rolls-Royce mới nhất tham gia đường đua: chiếc Silver Ghost 1701.
Được thiết kế với mục đích là “chiếc xe tốc độ thử nghiệm”, mẫu xe 1701 dễ dàng chiến thắng tại sự kiện, hoàn thành đường chạy tổng cộng 794 dặm. Dưới bàn tay điều khiển điệu nghệ của Hives, chiếc xe đạt vận tốc trung bình gần 20 dặm/giờ và mang lại mức tiết kiệm nhiên liệu chưa từng có khi đó: hơn 24 mpg – những con số kinh ngạc khi so sánh với tình trạng đường sá tồi tàn của nước Anh thời bấy giờ. Chiến thắng này chính là minh chứng cho lòng quyết tâm và khả năng tập trung tuyệt vời của Hives cũng như khả năng thiết kế kỹ thuật đỉnh cao của Royce.
Tiếp nối sự thành công, Rolls-Royce tham gia đường chạy Alpine Trials, một đường chạy khắc nghiệt hơn diễn ra trong 8 ngày liên tục với tổng cộng 2.600km bao gồm cả những con dốc tại châu Âu. Sau màn trình diễn đáng xấu hổ với chiếc xe cá nhân vào năm 1912, giám đốc điều hành Claude Johnson đã rất háo hức lập kỷ lục tại đường chạy này và quyết tâm chiến thắng một cách không khoan nhượng. Ông tập hợp một đội gồm ba chiếc Silver Ghost được chuẩn bị đặc biệt, mỗi chiếc có một tài xế và thợ máy được tuyển chọn kỹ lưỡng, cùng với chiếc xe thứ tư được chế tạo theo cùng thông số kỹ thuật do chủ sở hữu James Radley lái. Hives là một trong những tay đua hàng đầu của công ty lúc bấy giờ, là người đầu tiên lái chiếc xe Silver Ghost vượt hơn 100 dặm/giờ, do đó là sự lựa chọn hiển nhiên cho đội mới của Johnson. Lái chiếc xe số hai cùng với thợ cơ khí George Hancock, Hives đã hoàn thành một cuộc chạy gần như không có lỗi, giành được một trong ba huy chương bạc toàn đội và giúp Silver Ghosts mang về danh hiệu là chiếc xe nhanh nhất, yên tĩnh nhất và mạnh nhất trong sự kiện
Bên cạnh những thành tích trong đua xe, Hives cũng thực hiện nhiều đóng góp quan trọng trong hành trình phát triển của Rolls-Royce với tư cách là người thử nhiệm, chẳng hạn giới thiệu ‘thiết bị va chạm khung gầm’ đầu tiên nhằm kiểm tra khung gầm đến mức độ nào sẽ bị phá hủy. Ông cũng đảm nhận công việc tiềm ẩn nhiều nguy hiểm đó chính là thực hiện lái thử các thiết kế mới của Royce trên đường trường. Sau khi chọn Pháp làm nơi lý tưởng để thực hiện các cuộc chạy thử tốc độ cao, ông thường xuyên chạy tới lui xuyên dọc theo tuyến đường từ Paris đến khu nhà nghỉ dưỡng của Royce tại Le Canadel, gần Nice trên nhiều thiết kế Rolls-Royce khác nhau. Có thể nói, đối với một người yêu thích ô tô từ nhỏ, đây chính là công việc mơ ước gần như hoàn hảo nhất.
Tài năng bẩm sinh và tình yêu đối với lái xe đã theo suốt Hives từ khi ông chỉ là một cậu bé thiếu niên. Nhiều người quen ông ấy đã kể rằng ông đã lái xe nhiều đến mức sở hữu một ‘giác quan thứ sáu’ khi lái xe, theo bản năng có thể biết con đường phía trước có thông thoáng không, khi nào cần tăng tốc, khi nào cần giảm tốc, khi nào sắp đến một góc cua.
Khi sự nghiệp thăng tiến, Hives ngày càng tham gia nhiều hơn vào việc phát triển động cơ máy bay của Rolls-Royce cũng như các sản phẩm ô tô của hãng. Năm 1937, ông trở thành Giám đốc Hội đồng quản trị kiêm Giám đốc Công trình Tổng hợp. Quyết định mang tính lịch sử nhất của ông đó chính là tách hoạt động sản xuất ô tô và hoạt động sản xuất động cơ máy bay thành hai bộ phận độc lập, điều mà đến hiện nay vẫn đang được công ty được áp dụng.
Năm 1946, ông trở thành trở thành Giám đốc điều hành và năm 1950, ông trở thành Chủ tịch Hội đồng quản trị. Cùng năm đó, ông cũng được nhận tước hiệu Nam tước Hives đệ nhất, hoàn thành một hành trình phi thường từ tài xế cho Charles Rolls đến lãnh đạo công ty của người sếp quá cố đồng sáng lập gần 50 năm trước. Tuy nhiên thành công là vậy, Hives vẫn luôn khiêm tốn, tự mô tả bản thân chỉ là một thợ cơ khí. Ở Rolls-Royce Motor Cars, tất cả những vị lãnh đạo đều mong muốn một sự khác biệt nhưng không bao giờ kiêu ngạo.
Ngọc Đức
