Những ngày cuối năm 2022, hầu hết các doanh nghiệp đã công bố kế hoạch thưởng Tết. Đây là vấn đề được người lao động hết sức quan tâm.
Thưởng Tết tăng
Liên quan đến vấn đề này, ông Tống Văn Lai, Cục phó Cục Quan hệ lao động và Tiền lương, cho biết đã có 63/63 tỉnh gửi báo cáo tình hình tiền lương 2022 và kế hoạch thưởng Tết 2023 cho người lao động.
Theo đó, dịp Tết Dương lịch, mức thưởng bình quân ở các doanh nghiệp trên cả nước là 1.200.000/người, giảm 14% so với năm 2021. Trong đó, loại hình doanh nghiệp nhà nước có mức thưởng cao nhất theo dự kiến là 2.000.000 đồng/người, doanh nghiệp tư nhân 870.000 đồng/người, doanh nghiệp FDI 1.500.000 đồng/người.
Theo báo cáo của các địa phương, dịp Tết Dương lịch, mức thưởng Tết bình quân ở các doanh nghiệp giảm 14% so với năm 2021.
Đánh giá thưởng Tết Dương lịch từng khu vực, ông Lai cho biết, khu vực miền Trung dự kiến thưởng Tết 1.000.000 đồng/người (giảm 20%), phía Nam giảm 25%. Tuy nhiên khu vực phía Bắc lại tăng 27%.
Về tình hình thưởng Tết Nguyên đán 2023, lãnh đạo Cục Quan hệ lao động và Tiền lương cho biết, các doanh nghiệp báo cáo, tùy theo kết quả sản xuất kinh doanh, phần lớn mức thưởng giữ như mọi năm (tương đương 1 tháng lương), nếu có tăng cũng không đáng kể.
Cụ thể, các doanh nghiệp nhà nước dự kiến thưởng 6.500.000 đồng/người (tăng 15%), doanh nghiệp tư nhân thưởng 6.600.000 người (tăng 10%), doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài dự kiến thưởng 7.200.000 đồng/người (tăng 9%).
Đánh giá bức tranh tổng thể chung về thưởng Tết năm nay so với mọi năm, Cục Phó Cục Quan hệ lao động và Tiền lương cho biết, qua tổng hợp báo cáo các địa phương gửi về cho thấy tình hình thưởng Tết năm nay ổn định và có sự tăng trưởng bình quân trên cả nước.
"Nhìn chung, hầu hết các doanh nghiệp đều quan tâm chăm lo thưởng Tết cho người lao động. Đặc biệt dịp Tết Nguyên đán, người lao động sẽ nhận được mức thưởng cao hơn các năm trước", ông Lai cho biết.
Trong số các doanh nghiệp công bố kế hoạch thưởng Tết, có doanh nghiệp mức thưởng lên tới cả tỷ đồng, trái lại có nơi mức thưởng chỉ mang tính chất động viên là 50.000 đồng, 100.000 đồng hoặc 500.000 đồng. Thưởng Tết quá thấp khiến cho không ít người lao động cảm thấy chạnh lòng.
Mức thưởng Tết năm nay có sự chênh lệnh giữa các khu vực. Miền Trung và phía Nam giảm 20-25%, phía Bắc tăng 27%.
Về vấn đề này, lãnh đạo Cục Quan hệ lao động và Tiền lương cho biết, hằng năm, qua tổng hợp luôn có những mức thưởng Tết cao như vậy.
Ví dụ, mức thưởng Tết dương lịch năm nay ở TPHCM cao nhất là 606 triệu đồng/người, Hà Nội là 125 triệu đồng/người, Bắc Ninh 257 triệu đồng/người, Bến Tre là 332 triệu đồng/người.
Thưởng Tết Nguyên đán ở TPHCM có người được hưởng cao nhất là 760 triệu đồng, Hà Nội là 400 triệu đồng, Bắc Ninh là 379 triệu, Bà Rịa Vũng Tàu là 535 triệu đồng...
Ông Lai giải thích, mức thưởng Tết cao như công bố chủ yếu ở các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, số tiền thưởng Tết cao không phổ biến rộng rãi mà chỉ 1 số cá nhân xuất sắc trong một doanh nghiệp được nhận.
"Mức thưởng cao là sự ghi nhận của chủ doanh nghiệp đối với đóng góp của người lao động nhưng chỉ có ít người nhận được. Cái cần quan tâm là mức thưởng Tết bình quân ở các doanh nghiệp như doanh nghiệp nhà nước, tư nhân năm nay đều sẽ tăng", ông Lai nói.
Thương lượng về tiền lương, thưởng Tết
Theo bà Trần Thị Thanh Hà - Trưởng ban Quan hệ lao động, Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam, năm 2022, đại dịch Covid-19 cơ bản đã được kiểm soát, nền kinh tế cũng trên đà phục hồi và phát triển nhưng đây là năm thị trường lao động có nhiều biến động.
Những tháng đầu năm, các nhà máy tuyển dụng nhiều, mức lương cao nhưng đến nửa cuối năm, thị trưởng lao động đổi chiều, các công ty hạn chế tuyển dụng và không có nhiều việc làm, khiến nhiều doanh nghiệp rơi vào tình trạng khó khăn.
Trong bối cảnh khó khăn, hầu hết các doanh nghiệp vẫn xoay sở chăm lo Tết cho người lao động.
"Tuy nhiên, nhiều công ty vẫn hết sức nỗ lực để duy trì việc làm và chăm lo Tết cho người lao động. Mức thưởng Tết năm nay có thể khác nhau, nhưng đây là những nỗ lực đáng ghi nhận trong bối cảnh bản thân doanh nghiệp còn đang đối mặt với vô vàn khó khăn.
Đại diện Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam cho biết, theo quy định pháp luật, tiền thưởng Tết của người lao động không phải là quy định bắt buộc, mà đó dựa vào sự đối thoại và thương lượng của người lao động và người sử dụng lao động hoặc tổ chức công đoàn cơ sở với người sử dụng lao động.
"Chính vì vậy, trong các văn bản Tổng Liên đoàn chỉ đạo các cấp công đoàn đặc biệt công đoàn cơ sở luôn luôn nhấn mạnh và thương lượng về tiền lương, thưởng cho người lao động là ưu tiên số 1 và hàng đầu.
Đây cũng là nội dung trọng tâm, quan trọng của các tổ chức công đoàn trong công tác đối thoại và thương lượng", bà Thanh Hà cho hay.
Dịp cuối năm, nhiều chính sách hỗ trợ hướng ưu tiên đến các doanh nghiệp, người lao động đang gặp khó.
Theo bà Hà, thời gian vừa qua có rất nhiều biến động trong doanh nghiệp như ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19, mới đây là cắt giảm đơn hàng dẫn tới "sức khỏe" của doanh nghiệp bị ảnh hưởng.
Trước bối cảnh khó khăn như vậy, Tổng LĐLĐ đã chú trọng, quan tâm hơn đến các doanh nghiệp, người lao động làm trong các doanh nghiệp bị ảnh hưởng.
"Những chính sách hỗ trợ của công đoàn, chính quyền sẽ ưu tiên đến với các doanh nghiệp, người lao động đang gặp khó này. Đặc biệt là ở các doanh nghiệp có nguy cơ phá sản, chấm dứt hợp đồng lao động với công nhân", bà Hà nhấn mạnh.
