Lương hưu tối thiểu năm 2024 sẽ có sự điều chỉnh khi bãi bỏ mức lương cơ sở (Ảnh minh họa: Hữu Khoa).
Theo quy định hiện hành, người lao động tham gia BHXH đủ 20 năm trở lên và đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định được nghỉ hưởng lương hưu hằng tháng.
Trong dự án Luật BHXH (sửa đổi) dự kiến sẽ thông qua trong năm 2024, cơ quan soạn thảo đề xuất giảm điều kiện số năm tham gia BHXH để được hưởng lương hưu từ 20 năm xuống còn 15 năm.
Theo đề xuất này, khi đến tuổi nghỉ hưu, lao động nam đóng BHXH từ đủ 15 đến dưới 20 năm sẽ được nhận lương hưu theo số năm đóng, mỗi năm đóng được tính bằng 2,25% bình quân tháng lương tính đóng BHXH.
Tức là, nếu lao động nam có 15 năm tham gia BHXH, lương hưu mà họ được nhận tương đương 33,75% tiền lương, thu nhập bình quân tháng đóng BHXH.
Sau đó, mỗi năm đóng BHXH thì lao động nam được cộng thêm 2,25% cho đến khi đạt mức hưởng 45% khi đóng BHXH đủ 21 năm. Từ năm đóng thứ 21 trở đi, mỗi năm người lao động tham gia BHXH được cộng thêm 2% vào lương hưu.
Còn với lao động nữ, mức hưởng lương hưu hằng tháng bằng 45% tiền lương bình quân tháng đóng BHXH khi tham gia đủ 15 năm. Sau đó, mỗi năm đóng BHXH được cộng thêm 2% vào lương hưu.
Tuy nhiên, Luật BHXH (sửa đổi) nếu được thông qua trong năm 2024, theo đúng kế hoạch thì đến 1/7/2025 cũng mới có hiệu lực thi hành. Do đó, trong năm 2024, cách tính lương hưu vẫn được áp dụng theo Luật BHXH năm 2014.
Tức là, mức hưởng lương hưu hằng tháng thấp nhất là bằng 45% tiền lương, thu nhập bình quân tháng đóng BHXH khi lao động nữ đóng 15 năm BHXH, lao động nam đóng 20 năm BHXH. Sau đó, mỗi năm đóng BHXH cộng thêm 2% vào lương hưu. Tỷ lệ hưởng lương hưu tối đa là 75% tiền lương, thu nhập bình quân tháng đóng BHXH.
Như vậy, nếu nghỉ hưu trong năm 2024, cùng có số năm đóng BHXH là 20 năm thì lao động nam sẽ được nhận mức lương hưu hằng tháng bằng 45% mức bình quân tiền lương, thu nhập tháng đóng BHXH; lao động nữ sẽ được nhận mức lương hưu hằng tháng bằng 55% mức bình quân tiền lương, thu nhập tháng đóng BHXH.
Đối với những người có thời gian đóng BHXH cao hơn số năm tương ứng với tỷ lệ hưởng lương hưu tối đa (75%) thì ngoài lương hưu, họ còn được lãnh trợ cấp một lần khi nghỉ hưu. Cách tính trợ cấp một lần khi nghỉ hưu được thực hiện như sau.
Để đảm bảo công bằng cho người lao động tham gia BHXH, mức bình quân tiền lương, thu nhập tháng đóng BHXH không cố định mà được điều chỉnh theo chỉ số giá tiêu dùng do nhà nước ban hành hằng năm.
Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội đã dự thảo Thông tư quy định mức điều chỉnh tiền lương và thu nhập tháng đã đóng BHXH trong năm 2024. Dự kiến khi được ban hành, thông tư này sẽ có hiệu lực từ ngày 28/2, các quy định điều chỉnh được áp dụng từ ngày 1/1.
Tiền lương tháng và thu nhập tháng đóng BHXH sau điều chỉnh theo dự thảo thông tư trên sẽ được dùng làm căn cứ để tính lương hưu cho người lao động nghỉ hưu trong năm 2024.
Ngoài ra, đối với người lao động tham gia BHXH bắt buộc, Luật BHXH 2014 quy định mức hưởng lương hưu tối thiểu là bằng mức lương cơ sở. Mức lương cơ sở áp dụng trong năm 2024 là 1,8 triệu đồng. Do đó, lương hưu tối thiểu mà người nghỉ hưu trong năm 2024 được nhận là 1,8 triệu đồng.
Dự kiến, từ ngày 1/7, Chính phủ sẽ thực hiện cải cách tiền lương, bãi bỏ mức lương cơ sở. Khi đó, Chính phủ sẽ có hướng dẫn cụ thể để tính mức hưởng lương hưu tối thiểu.
Trong Phụ lục IV kèm theo Nghị quyết 01/NQ-CP năm 2024, Chính phủ giao Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội hoàn thành nghị định điều chỉnh lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội, trợ cấp hằng tháng trong tháng 5 năm nay.
